Moniman istorik ki sou lagraba Fò Delpech nan CHèn Mate Akayè ak Gwòt Anacaona Ti Boukan Gresye

Plizyè kote nan peyi a gen yon bann sit istorik ki abandone ki fin kraze. Anpil fwa menm moun ki nan zòn nan pa menm konnen enpotans moniman sa yo . Nou ka pran pou egzanp nan Chèn Mate ki nan komin Akayè gen peyizan ki rele fò yo miray.Gen peyizan ki panse se blan franse ki te bati fò sa yo. Ki sa ki fè peyizan panse konsa ?Gen moun ki di se paske peyizan pa enfòme, gen lòt ki di se paske leta pa enterese ak moniman yo paske leta pa menm konnen egzistans moniman yo. Antouka li enpòtan anpil pou òganizasyon peyizan ki gen moniman sa yo bò lakay fè popilasyon an konnen enpòtans moniman sa yo Fòk nou fè popilasyon konnen trè byen nan ki sikonstans zansèt nou yo te konstui moniman sa yo ,se ak swè ak ak san yo yo te bati moniman yo . Fòk òganizasyon yo fè moun kap viv bò kote moniman yo koprann se pou yo pwoteje moniman yo. Se akòz penyen lage dirijan noun yo ki fè plizyè fò sa yo fin kraze konsa. Fò sa yo se de moniman istorik pou elèv lekòl te dwe vizite pou konnen epi konprann pi byen istwa peyi a. Moniman sa yo se kote pou tout sitwayen nan peyi a ta vizite pou konprann ki gwo sakrifis zansèt yo te fè pou yo te ka konsève dwa granmoun peyi a ki jodi a sou lokipasyon.